Sẹo lõm (hay còn gọi là sẹo rỗ) là dạng tổn thương da có đặc điểm lõm xuống so với bề mặt da bình thường. Loại sẹo này hình thành do tổn thương sâu vào lớp hạ bì, dẫn đến thiếu hụt collagen và elastin trong quá trình da tự phục hồi. Thay vì được lấp đầy và tái tạo đúng cách, vùng da bị tổn thương không thể sản xuất đủ lượng mô mới để bù đắp, từ đó để lại các hố hoặc rãnh trên bề mặt da.
Sẹo lõm không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khiến bề mặt da gồ ghề, không đều màu mà còn có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý, làm người mắc cảm thấy mất tự tin trong giao tiếp.
Sẹo lõm là gì?
Sẹo lõm được phân chia thành 3 loại chính dựa vào hình dáng và mức độ tổn thương:
Sẹo đáy nhọn (Ice Pick Scar):
Sẹo đáy vuông (Boxcar Scar):
Sẹo lượn sóng (Rolling Scar):
Phân loại sẹo lõm
Mụn viêm (mụn bọc, mụn nang, mụn mủ)
Mụn viêm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sẹo lõm. Khi mụn phát triển ở dạng nặng như mụn bọc hay mụn nang, chúng gây viêm sâu và phá hủy cấu trúc mô liên kết ở lớp trung bì hoặc hạ bì. Sau khi mụn khỏi, nếu cơ thể không sản xuất đủ collagen để tái tạo vùng mô bị hủy hoại, sẽ để lại sẹo lõm.
Nặn mụn sai cách
Tự ý nặn mụn bằng tay hoặc dụng cụ không vô trùng, không đúng kỹ thuật là hành vi phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm. Việc này khiến mô da bị tổn thương sâu hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm nặng. Tổn thương càng sâu, nguy cơ hình thành sẹo lõm càng cao.
Bệnh lý ngoài da như thủy đậu, viêm da, nhiễm trùng
Thủy đậu và một số bệnh nhiễm trùng da có thể gây ra các mụn nước hoặc vết loét trên da. Khi người bệnh gãi, chà xát hoặc không điều trị đúng cách, vùng tổn thương bị viêm và hủy hoại mô. Sau khi lành, da khó phục hồi hoàn toàn nên dễ để lại sẹo lõm, đặc biệt ở trẻ em.
Tổn thương da do tai nạn, chấn thương cơ học
Các tai nạn như trầy xước sâu, bị va đập mạnh hoặc vết cắt trên mặt nếu không được xử lý y tế kịp thời hoặc chăm sóc đúng cách sau khi lành có thể để lại sẹo lõm. Đặc biệt nếu vùng da bị mất mô hoặc xơ hóa trong quá trình lành thương.
Di truyền và cơ địa
Một số người có cơ địa yếu trong việc sản sinh collagen hoặc dễ hình thành sẹo do quá trình viêm quá mạnh hoặc phản ứng quá mức trong quá trình lành thương. Ở những người này, dù chỉ bị mụn nhẹ hoặc tổn thương nhỏ, nguy cơ để lại sẹo lõm vẫn cao hơn người bình thường.
Điều trị mụn không đúng cách
Lạm dụng các sản phẩm bào mòn da, dùng thuốc không kê đơn, tự chữa mụn bằng mẹo dân gian hoặc điều trị tại các spa không có chuyên môn dễ khiến tình trạng mụn nặng thêm, dẫn đến viêm sâu và tạo điều kiện hình thành sẹo lõm.
Thiếu dưỡng chất trong quá trình lành da
Cơ thể thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như protein, vitamin A, C, E, kẽm… sẽ làm chậm quá trình phục hồi mô tổn thương. Da không có đủ nguyên liệu để tổng hợp collagen, dẫn đến tình trạng lành thương không hoàn chỉnh và để lại sẹo lõm.
Nguyên nhân gây ra sẹo lõm
Laser Fractional CO2
Đây là một trong những phương pháp điều trị sẹo lõm phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Laser Fractional CO2 sử dụng tia laser CO2 phân tách thành hàng nghìn điểm vi điểm siêu nhỏ, tác động sâu vào lớp trung bì da. Cơ chế hoạt động chính là kích thích cơ thể tăng sinh collagen và elastin, từ đó làm đầy vùng sẹo lõm và cải thiện kết cấu da. Phương pháp này thường cho kết quả rõ rệt sau 3–5 buổi và cần chăm sóc da cẩn thận sau điều trị để tránh tăng sắc tố sau viêm.
Điều trị sẹo lõm bằng Laser Fractional CO2
Lăn kim (Microneedling)
Lăn kim là phương pháp sử dụng các đầu kim siêu nhỏ tạo ra tổn thương giả vi điểm trên da để kích thích cơ chế tự lành của cơ thể, tăng sinh collagen và elastin tự nhiên. Khi kết hợp với các tinh chất như PRP (huyết tương giàu tiểu cầu) hoặc serum đặc trị, hiệu quả điều trị sẽ được nâng cao. Lăn kim phù hợp cho sẹo lõm nông đến vừa, và thường cần 3–6 buổi để đạt kết quả tối ưu.
Điều trị sẹo lõm bằng Lăn kim (Microneedling)
PRP (Platelet-Rich Plasma) – Huyết tương giàu tiểu cầu
PRP là phương pháp sử dụng chính máu của bệnh nhân, tách lấy phần huyết tương chứa nồng độ cao tiểu cầu, sau đó tiêm hoặc bôi vào vùng da bị sẹo. Các yếu tố tăng trưởng trong PRP giúp kích thích tái tạo mô và thúc đẩy làm đầy sẹo lõm. PRP thường được kết hợp với lăn kim hoặc laser để tăng hiệu quả, đặc biệt với da yếu, da dễ kích ứng.
Điều trị sẹo lõm bằng PRP (Platelet-Rich Plasma) – Huyết tương giàu tiểu cầu
Cấy collagen nhân tạo hoặc chất làm đầy (Filler)
Phương pháp tiêm trực tiếp chất làm đầy như Acid Hyaluronic (HA) vào vùng sẹo lõm để làm đầy tức thì. Ưu điểm là hiệu quả nhanh chóng, gần như tức thời, nhưng nhược điểm là kết quả chỉ kéo dài từ vài tháng đến 1–2 năm tùy loại filler. Đây là giải pháp tạm thời, thích hợp cho trường hợp cần cải thiện nhanh trước sự kiện.
Cấy collagen nhân tạo hoặc chất làm đầy (Filler)
Subcision – Cắt đáy sẹo
Subcision là kỹ thuật sử dụng kim chuyên dụng (như kim Nokor) đưa vào dưới đáy sẹo để cắt đứt các sợi xơ đang kéo bề mặt da xuống. Khi các sợi xơ bị phá vỡ, vùng da được giải phóng và sẽ nâng lên tự nhiên. Sau đó, da được kích thích tăng sinh collagen để làm đầy bề mặt. Subcision thường được áp dụng cho sẹo lõm sâu, sẹo xơ kéo, và có thể kết hợp với PRP hoặc filler.
Peel da hóa học (Chemical Peeling)
Sử dụng các loại acid như TCA (trichloroacetic acid), AHA, BHA để làm bong lớp tế bào chết, thúc đẩy tái tạo lớp da mới và làm mờ sẹo lõm. Peel sâu bằng TCA đặc biệt hiệu quả với sẹo đáy nhọn (ice pick scars). Tuy nhiên, cần thực hiện bởi bác sĩ hoặc chuyên viên có chuyên môn cao để tránh nguy cơ tăng sắc tố hoặc tổn thương da.
Peel da hóa học (Chemical Peeling)
Điều trị bằng công nghệ kết hợp (Multi-modality)
Trong thực tế lâm sàng, một liệu trình điều trị sẹo lõm hiệu quả nhất thường là sự kết hợp nhiều phương pháp: ví dụ, subcision + PRP + laser; hoặc lăn kim + peel + serum tái tạo. Việc lựa chọn công nghệ và kết hợp ra sao sẽ dựa trên loại sẹo (boxcar, ice pick, rolling), độ sâu và tình trạng da nền. Công nghệ kết hợp mang lại hiệu quả toàn diện hơn, rút ngắn thời gian phục hồi và tối ưu chi phí.
Laser Fractional CO2 là phương pháp sử dụng tia laser CO2 (Carbon Dioxide) được phân tách thành hàng nghìn điểm vi điểm siêu nhỏ để tác động chọn lọc vào da. Công nghệ fractional (vi điểm) có nghĩa là chỉ tác động vào một phần da, giữa các điểm vi điểm vẫn còn những vùng da lành giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng hơn.
Laser CO2 truyền thống là laser ablative (bào mòn), nhưng nhờ ứng dụng fractional, nó vừa có tác dụng bào mòn lớp bề mặt da (biểu bì) vừa kích thích tái tạo cấu trúc da bên dưới (trung bì). Nhờ vậy, phương pháp này rất hiệu quả trong điều trị sẹo lõm, đặc biệt là sẹo rỗ do mụn, thủy đậu hoặc các tổn thương sâu trên da.
Điều trị sẹo lõm bằng laser Fractional CO2
Cơ chế hoạt động của Laser Fractional CO2 trong điều trị sẹo lõm bao gồm 2 tác động chính:
Bào mòn vi điểm lớp biểu bì:
Kích thích tăng sinh collagen, elastin ở lớp trung bì:
Laser CO2 Fractional Scanxel là một trong những giải pháp hiện đại, hiệu quả hàng đầu trong điều trị sẹo lõm, sẹo rỗ lâu năm. Công nghệ này sử dụng bước sóng 10.600nm tác động sâu vào lớp trung bì, tạo ra hàng nghìn vi điểm nhỏ li ti trên bề mặt da. Các vi điểm này kích thích cơ chế tự làm lành tự nhiên của cơ thể, thúc đẩy quá trình tăng sinh collagen và elastin, giúp tái cấu trúc bề mặt da, làm đầy các vùng da sẹo lõm, cải thiện rõ rệt kết cấu và độ đàn hồi.
Điều trị sẹo lõm bằng Laser CO2 Fractional Scanxel
Với khả năng tạo ra tối đa 1.750 vi điểm/giây, Scanxel giúp rút ngắn thời gian điều trị nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả cao, đặc biệt phù hợp cho những trường hợp sẹo mụn, sẹo phẫu thuật lâu năm. Nhờ ứng dụng công nghệ Galvanometer tiên tiến, năng lượng laser được phân bổ đồng đều, hạn chế xâm lấn và rút ngắn thời gian phục hồi.
Với công nghệ tiên tiến và khả năng tùy chỉnh chính xác, Scanxel mang đến hiệu quả vượt trội trong điều trị sẹo lõm bằng Laser Fractional CO2. Khi kết hợp đúng quy trình và chăm sóc phù hợp, Scanxel giúp tái tạo bề mặt da, cải thiện cấu trúc da rõ rệt và mang lại làn da mịn màng, đều màu hơn.